РуЛиб - онлайн библиотека > Купала Янка > Поэзия > Бандароўна

Читаем онлайн «Бандароўна»

Янка Купала Бандароўна

З народнай песні

I

Не віхор калыша лесам,
          Не ваўкі заводзяць,
Не разбойнікі талпою
          За дабычай ходзяць.
На Ўкраіне пан Патоцкі,
          Пан з Канёва родам,
З сваёй хеўрай гаспадарыць
          Над бедным народам.
Дзе заедзе, банкятуе
          Сам ён, яго варта;
Ні старому, ні малому
          Не спускае жартаў.
Калі ж дзе ўпадзе у вока
          Хараство дзявоча, -
Абняславіць, абнячэсціць,
          Бацьку плюне ў вочы.
Стогне змучана Ўкраіна,
          К небу шле пракляцце,
Ды Патоцкага збаўляе
          Хеўра і багацце.
Да сягоння жыве памяць
          Аб злым гэтым дусе
На ўсёй чыста Украіне
          І на Беларусі.
Ў сёлах, як клялі дагэтуль,
          Так і праклінаюць,
У палацах яго толькі
          Міла ўспамінаюць.
Аб прыгожай Бандароўне
          І аб справах пана
Засталася у народзе
          Песня здавен-даўна.

II

Ў слаўным месце Берастэчку -
          Слаўны Бандарэнка,
Ў яго дочка - Бандароўна,
          Пашукаць - паненка.
Хараства такога ў свеце
          Не было, не будзе;
Аб ёй людзі гаварылі,
          Як аб нейкім цудзе.
Як маліны, яе губкі,
          А твар, як лілея,
Як дзве зоркі, яе вочы,
          Гляне - свет яснее.
З плеч сплываюць яе косы,
          Як бы сонца косы,
І іскрацца, як на сонцы
          Брыльянцісты росы.
Рост высокі, стан павабны,
          Ўся, як цень, павеўна,
Як ідзе яна, бывала, -
          Набок каралеўна!
А сягоння ж выглядае
          Лепей, як заўсёды, -
У карчомцы з казакамі
          Цешыцца з свабоды.
У гульні сама рэй водзіць,
          Весела міргае,
Задзіўляе усіх чыста,
          Як зара якая.
Ой, гуляй жа, Бандароўна,
          З вечара да ранку!
Цябе вораг ужо сочыць,
          Сочыць на каханку.

III

К таму часу ў Берастэчка
          К дружыне казачай
Прыблукаўся пан Патоцкі
          З хеўраю лядачай.
Як пачуў ён у карчомцы
          Зычную забаву,
Туды йдзе сваю бясчэсну
          Паказаці славу.
Банкятуе з казакамі,
          Мёд, віно п'е квартай,
К маладзіцам і дзяўчатам
          Лезе смоллю ў жарты.
А найгорай к Бандароўне
          Ён прыстаў абрыдна;
Цалаваць, абняці хоча,
          Ажно глянуць стыдна.
Асцярожна, пан Канеўскі!
          Будзе ліха, будзе,
Не забудзься, што сумленне
          Ёсць і ў простым людзе!
Не папусціць ў крыўду славу,
          Славу ды свабоду,
Хоць і дуж ты, і багаты,
          Ды панскага роду.
Ох, патрапіць народ часам
          За сябе ўступіцца, -
Зруйнаваць палацы вашы,
          Вашай кроўю ўпіцца...
Лезе пан да Бандароўны,
          Ўвесь гарыць, бы ў жары;
Тая, жартаў не пазнаўшы,
          З'ехала па твары.

IV

Жудка, жудка дым пажарны
          Бухае уночы,
А жудчэй яшчэ у пана
          Задымелі вочы.
Выгражае кулакамі
          Ўсёй казачай брацці:
- Ўсе адказ дасцё мне зараз -
          - Дочка, бацька, маці!
- Асцярожна, ясны пане,
          З грозьбамі сваімі! -
Забурчала старшына ўся,
          А моладзь - за імі.
Выбег з хаты пан Патоцкі
          Зваць сваю дружыну,
А старэйшы людзі вучаць
          Бедную дзяўчыну:
- Уцякай жа за пагодай,
          Донька маладая,
Покі дзень засвеціць ясны,
          Покі сіл хапае!