Читаем онлайн «Вяртанне»

Я за аблокамі сачыў

І кожнаму даваў найменне.

Цвяліў вятрыска далячынь —

Імёнаў паскараў знікненне.

Аблокаў большасць найхутчэй

Знікала ў мройве далягляду.

Як несла іх далоў з вачэй!

Як гнаў вятрыска іх зацята!

Імёны нішчыў ён, але

У небе ўбачыў я аблокі.

І як вятрыска ні шалеў,

Яны трымалі дух высокі.

Здароў, Груган!

Ты — птах, я — чалавек.

Дзе крылы у цябе —

я маю рукі.

Ты не крыўдуй на гэты

несусветны здзек, —

Прабач, я выдумляю

ад пакутлівай дакукі.

Лунай, Груган!

Груган за неба паляліць.

Яму за небам хопіць месца.

А я радзіму буду сніць,

Яна мне кропелькай здаецца.

Ты пачакай мяне, Груган.

Мы разам палялім да неба.

Пачуем велічны арган,

Пабачым — крылы ці патрэбны.

І я здзіўлюся — звыкся сніць —

Воч не стае Радзіму ахапіць!

Бярвенне дарэшты на дошкі звялі, —

Як шчыльна пілоўку у штабелі сцелюць!

Ля пільні ад хвояў кара да зямлі

Прыстала жыўцом, як да новага цела.

Па звычцы чакаюць бярвення дзядзькі:

Працоўныя рукі — нястомныя служкі.

І ляды вядуць, як заўжды, напрасткі —

Да пільні, да гвалту, да дошак, да стружкі.

Люстэрка трымае да ночы адбіткі:

Рахманыя, ветлыя, хіжыя твары.

І маюць яны, нават самы някідкі,

Імёны свае, як расліны ў гербарыі.

А ноччу адбіткі пакінуць люстэрка,

Пасыплюцца долу — заб’юцца ўтрапёна,

Як соліды важкія з бомкай манеркі, —

І профілі згубяць дазвання імёны.

Куды вы ляціце, містэрыі совы?

Па душу ізгоя аморфнай будовы?

Шукаць паратунку за плойай Парыжыў?

А мо куды бліжай?

Куды вас вядзе птах надзьмуты, вучоны,

На крылах якога паўмесяц чырвоны?

Чамусьці азваўся Скарына Францішак:

— У цішу.

Уначы Вурдалак галасіў.

Ў Мёртвым возеры білі званы.

Я з апошніх падманлівых сіл

Пілаваў на сябе кайданы.

Гэта ноч для уцёкаў — як ёсць.

Я не ведаю лепшых замоў:

Абароніц мяне прыгажосць,

Захавае ад скону любоў.

Што мне жахі твае, Вурдалак?

Ты ў памыйныя здрады не ўлез.

Вечарніца, як змоўніцкі знак,

Мне сцяжыну пазначыла ў лес.

Ў Мёртвым возеры білі званы…

Са сквапнага даўняга веку

Апошні скалечаны тур

У вочы глядзіць чалавеку

Праз незваротнасці мур.

Глядзіць нерухома, сіберны.

Навошта тлумачыць, дарма!

Калі абуджаецца зерне,

Шчымліва спявае сурма.

Я ніколі у храме не быў,

Я не ведаю храма святога.

Толькі сніў каляровыя сны,

У якіх нараджалася слова.

Нараджалася ў храме — з аблокаў.

Я трываў,

Я трываў —

І заплакаў.

У неба яблыкі ўзляталі,

А з неба падалі каменні.

І людзі з боскім утрапеннем

Глыжы ў садах сваіх збіралі.

Яны дзівіліся, як дзеці,

Яны былі на сёмым небе:

— Гніляк няхай бы трапіў дзесьці…

— Відаць, падзейнічаў малебен.

Зімой дзівіліся нанова:

— Вось гэта, браткі, захаванне,

А што цвярдыя для ўжывання —

То яблык спее адмыслова.

Чакаюць людзі — як умеюць, —

Калі ўжо яблыкі паспеюць.

Гэта роспач пісала, не я,

Гэты ліст напаўзмрочнай парою.

Гэта вецер віхурнага дня

Ліст прыбіў да магілы героя.

Хто яму прачытаў гэты ліст?

І няўжо тыя словы кранулі?

Бо ён жыў невядома калі,

Ў час далёкі: між дзідай і

Читаем онлайн «Вяртанне»

Алесь Аркуш Вяртанне

АБЛОКІ

ДА НЕБА

ПІЛЬНЯ

АДБІТКІ

ПУШЧА. СОВЫ

УЦЁКІ

ПОЗІРК

ХРАМ І СЛОВА

ЯБЛЫКІ

СІВЫЯ ЛІСТЫ