Читаем онлайн «З павагай да зямлі і да людзей...» 3 cтраница

Вера пачула трывожны, нават адчайны крык беражанак і зразумела, што ім пагражае небяспека. Дзяўчынка пабегла праз густы арэшнік на птушыны гвалт (яна вярталася дадому з фермы па вузкай палявой дарозе) і выскачыла проста да кар'ера.

Боўдзіла ляжаў жыватом на краі абрыву і раскопваў рукамі гняздо беражанкі.

— Ты што?! — крыкнула Вера. — Зараз жа перастань!

Ён зверавата азірнуўся на яе і зноў схіліўся над абрывам.

— Я каму сказала? Чуеш? У міліцыю зноў захацеў? Забыўся, за старое ўзяўся?!

Вера ўбачыла ля сваіх ног доўгі, як вудзільна, арэхавы кій. Яна схапіла кій і з апантанай рашучасцю падступіла да Боўдзілы:

— Падымайся! Лічу да пяці...

Востры канец кія апусціўся на яго спіну, абцягнутую заношанай сіняй футболкай.

— Адзін, два, тры...

Круглая, як качан, галава з ускудлачанымі рудымі валасамі тарганулася ўверх, быццам адганяючы надакучлівага авадня, а босыя ногі з чорнымі, парэпанымі пяткамі злосна ўдарылі па сухой траве, аж закурэўся шэры пыл.

Яна не паспела вымавіць «чатыры», як ён ускочыў з зямлі, нібы яго ўджаліла пчала. Выгляд у Боўдзілы быў страшны: па запыленым твары спаўзалі брудныя кроплі поту, шырокі рот з тоўстымі губамі выскаліўся вострымі зубамі, а ў вачах, выцвілых і пукатых, гарэла амаль што шалёнасць.

— Па-ла, задушу, па-ла!.. Заглызу, затапчу! Ды я, ды я... Ён раз'ятрана гундосіў і паволі набліжаўся да Веры, касалапячы свае босыя, брудныя ногі. Яна адступіла на некалькі крокаў назад, наставіўшы прама перад сабой арэхавы кій.

— Асцярожна, Абабурка, асцярожна... Ты ж мяне ведаеш, не гарачыся...

— Па-ла, лызая, задушу!

— Не трэба так злавацца, давай па-добраму. Хіба беражанкі цябе чапалі? Яны ж у сваіх норах жывуць і табе не перашкаджаюць, — Вера адступіла яшчэ на два крокі, бо ён, хоць і не вельмі ўпэўнена, ішоў да яе. — Спакойна, ці даўно ў міліцыі быў?

— А табе, па-ла, што тлэба? — са смакам сплюнуў Боўдзіла. — Чаго за мной віжуеш? Міліцыяй палохаеш...

— Я не віжую і не страшу. Я міма ішла і пачула птушыны крык. Няўжо ў цябе няма літасці? Такіх маленькіх птушачак крыўдзіш, здзекуешся...

Разважлівы Верын голас неяк падзейнічаў на Боўдзілу, супакоіў, прымусіў спыніцца.

— Замоўкні, лызая, ведаеш, я бачыў цябе ў белых тапачках... I ўсіх тваіх птушачак-кузюлачак. Па-лы, — зноў вызверыўся Боўдзіла.

Ён усё ж пабойваўся яе, хаця быў на два гады старэйшы і меў запальчывы нораў. Ды што нораў?! Боўдзіла ў свае пятнаццаць гадоў такое вытвараў, такія конікі выкідваў — жах адзін! У вёсцы Луг пра Сеньку казалі, што ў яго не ўсе дома, што ён урадзіўся ў Абабуркаў нейкім занадта злым...

Урадзіўся, а можа, вырадзіўся? Ды хіба нармальны чалавек будзе дуплы з птушынымі гнёздамі заліваць саляркай і потым падпальваць іх? А то падбіў з рагаткі маладзенькага шпака і засмажыў яго жывым на вогнішчы для свайго ката Мурлыкі... I няма ва ўсёй акрузе больш лютага ворага ў птушак і маленькіх звяркоў, чым Сенька Абабурка. I вядзе з ім зацятую вайну Вера Ластаўка, кволая дзяўчынка з вогненна-рыжымі валасамі. Вяснушкі густа абляпілі яе твар і рукі, быццам хто абпырскаў светла-карычневай фарбай.

— Лыжы, лыжы сеў на лыжы і паехаў ваяваць. Длаўся, длаўся, аж услаўся. I прыйшлося адступаць, — раптам дзікім фальцэтам, картавячы літару «р», праспяваў Боўдзіла, падскокваючы на адным месцы, нібы пякло вуголле ў голыя пяткі.

I пабег прэч, смешна касалапячы, па сцежцы, міма кар'ера, над якім па-ранейшаму з трывожным крыкам кружылі беражанкі. Такія маленькія, шустрыя, з шэрымі грудкамі, доўгімі чорнымі крыльцамі і кароткімі, нібы падрэзанымі, хвосцікамі. Уніз — уверх, крутыя віражы, імклівыя атакі на нябачнага ворага. I зноў — вышыня, зноў — неба.

Прыпомніла Вера ўчарашнюю сутычку і адразу ж устрывожылася: «Дзе Сярожка? Можа, на Боўдзілу нарваўся?»

Але ж з дому пакуль не адлучышся: маці яшчэ на ферме. А дома патрэбна пільнае вока: і за Паўлікам, і за бацькам...

Хаця што Паўлік? Ён вунь з апетытам з'еў наліснікі са смятанай, малачком запіў — больш яго нічога не турбуе. Вера пасадзіла браціка ў ложак з высокімі біламі, паклала любімыя Паўлікавы цацкі і асцярожна выслізнула за дзверы.

У прыхожай на нейкі момант спынілася ля кушэткі, на якой спаў бацька, прыслухалася да яго хрыплаватага, з прысвістам дыхання, узяла са стала гліняную міску з кіслым малаком, уздыхнула:

— Тата, тата... — і ў вачах аж зашчымела.

На двары Вера спынілася ля сенцаў, куды ўжо заглядвалі промні ранішняга сонца, падставіла твар іх ласкавай цеплыні, зажмурылася. Стаяла колькі хвілін, прагна ўдыхаючы водар ціхай, чыстай раніцы. Уначы прайшоў спакойны дождж, абмыў усё навокал ад пылу, напаіў зямлю, якая пасля дзесяцідзённай чэрвеньскай спёкі хоць трохі спатоліла сваю смагу.

Злева, каля самай сцяны хаты, засланяючы крайняе акно ад святла, разросся густы куст язміну. Увесь ён усыпаны белымі кветкамі, якія напаўняюць двор прыемнай духмянасцю.

Вера любіла і пах язміну, і гэтыя прыгожыя далікатныя кветкі, якія гронкамі абселі зялёналістыя галінкі. Нібы рой